Pracownik z niepełnosprawnością – kompetentny i efektywny

Zatrudnienie osób z niepełnosprawnościami jest w Polsce wciąż tematem tabu. Wiąże się to często z niewiedzą i brakiem świadomości, jak wiele korzyści taka decyzja może przynieść zarówno pracownikom, jak i pracodawcom. Dlatego warto przyjąć do pracy osobę profesjonalną i kompetentną, nawet jeśli posiada orzeczenie o niepełnosprawności.

Raport Najwyższej Izby Kontroli pokazuje, że w Polsce 80 proc. osób z niepełnosprawnościami i ograniczoną mobilnością nie pracuje i nie poszukuje zatrudnienia, a ich liczba wynosi ok. 3 mln. Wskaźnik zatrudnienia takich osób w niektórych krajach europejskich to 50-60 proc. Według rządowej „Strategii na rzecz Osób z Niepełnosprawnościami 2021–2030” wskaźnik zatrudnienia osób z niepełnosprawnościami w wieku produkcyjnym wzrośnie z ok. 26 proc. w 2018 roku do 40 proc. w 2030 roku, a współczynnik ich aktywności zawodowej – z ok. 28 proc. do 45 proc. Pełnomocnik Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych zapowiadał także opracowanie narodowego programu zatrudnienia tej grupy. Działania w tym obszarze prowadzi również Polska Organizacja Pracodawców Osób Niepełnosprawnych (POPON), która w ramach wsparcia rozpoczęła cykl spotkań „Zatrudniam, bo warto, pracuję, bo warto”.

Wsparcie innowacyjnych technologii

Kluczem w rozwoju tej kategorii pracowników jest podnoszenie ich kompetencji, między innymi cyfrowych, a także zwiększanie świadomości pracodawców. Na rynku pracy pojawia się jednak coraz więcej możliwości, żeby osoby z niepełnosprawnościami mogły podjąć i wykonywać pracę zarobkową. Pandemia „odczarowała” pracę zdalną. Nie bez znaczenia jest postęp technologiczny: coraz szybszy Internet, lepszy sprzęt komputerowy, specjalistyczne narzędzia takie, jak klawiatury, okulary i tłumacze języka migowego na dźwięki. Barierą są niestety stereotypy i bardzo ostrożne podejście pracodawców. Innowacyjne technologie mogą pomóc wyrównać szanse na rynku pracy, ale bez otwartości pracodawców potencjał zawodowy osób z niepełnosprawnościami nie zostanie wykorzystany. 

Zdolny czy niezdolny do pracy?

Termin „niezdolny do pracy” często jest źle rozumiany przez samych pracowników – mają oni wątpliwości czy praca przy posiadaniu takiego orzeczenia, będzie zgodna z prawem. Oprócz tego mają zazwyczaj niskie poczucie własnej wartości i nie wierzą w swoje kompetencje. Pracodawcy zaś boją się przeinwestowania czasu i pieniędzy. Osoba z orzeczeniem o niepełnosprawności może pracować. Ograniczony jest natomiast czas jej pracy i zależnie od orzeczonego stopnia niepełnosprawności, zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, wynosi:

·                 przy lekkim stopniu niepełnosprawności - 8 godzin dziennie, 40 godzin tygodniowo,

·                 przy umiarkowanym i znacznym stopniu niepełnosprawności - 7 godzin dziennie, 35 godzin tygodniowo.

Korzyści dla pracodawcy

Przede wszystkim profesjonalni, kompetentni i efektywni pracownicy. Pracodawca zatrudniający osoby z niepełnosprawnościami może liczyć też na szereg zwolnień i dopłat, takich jak np. zwrot kosztów przystosowania i wyposażenia stanowiska pracy. Pracodawcy, który prowadzi zakład pracy chronionej, przysługuje dofinansowanie wynagrodzeń, jeśli nie ma on zaległych zobowiązań wobec Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. Firma, po spełnieniu warunków określonych w ustawie, może liczyć na refundację ZUS i ulgi we wpłatach PFRON. Na wniosek pracodawcy PFRON może zrefundować koszty szkolenia zatrudnionych osób z niepełnosprawnościami.  

Wnioski o dofinansowanie należy składać w Systemie Obsługi i Refundacji PFRON.

‍